Finansal Bağımsızlığa Nasıl Ulaşabilirim?

Finansal bağımsızlığa ulaşmak; önceki birikimler, mevcut gelir ve yükümlülüklere bağlı olarak her insan için ancak farklı seviyelerde mümkündür. Finansal olarak hiç çalışmayacak kadar yüksek bir servete sahip olmak maalesef çoğunluk için kolay değildir. Yine de finansal birikimlerimizdeki artış çalışacağımız işi seçme ve stressiz güven içinde bir hayata sahip olma açısından çok önemlidir. Bu yazıda finansal olarak özgürlüğümüzü artırmak için kullanabileceğimiz aksiyonları anlatacağım.

1.      Gelir seviyemizi yükseltmek:

Sizden istenilenleri yapmak maaş almanızı sağlar ama terfi etmenizi sağlamaz. Eğer kendi inisiyatifinizle mesleğiniz ile ilgili programları öğrenir, diğer departmandaki arkadaşlarınızın yaptığı işler hakkında fikir sahibi olur; ingilizcenizi ve excel kullanım becerinizi geliştirirseniz bu yetenekler bütün meslek kariyerinizde size yardımcı olacaktır.

2.      Ek gelir kaynakları yaratın.

Upwork, Fiverr, Freelancer ve Armut gibi sitelerde yeteneklerinize uygun ek işler bulabilirsiniz.

3.      Finans alanındaki bilgilerinizi geliştirin:

Farklı yatırım enstrümanlarının beklenen getirilerini riskleri ve portföy yönetimini öğrenin. Ekonomi ve yatırım ile ilgili kitaplar okuyun ve güvenilir kaynakları takip edin.  

4.      Finansal bir planlama yapın:

Gelirinizi giderlerinizi ve olası tasarruflarınızı planlayın. Hem kısa vadeli (bir yıllık) hem uzun vadeli (gelecek 20 yıl) planlar kullanabilirsiniz. Bu plana sadık kalmaya çalışın. Planınızı her yıl mevcut gerçekleşmelere uygun olarak güncelleyin.

5.      İyimser olun ve motivasyonunuzu yüksek tutun.

Performansınızı ortaya koyduğunuz ve amirlerinizin güvenini kazandığınızda istemeyi bilin. Fakat isterken çok acele etmeyin. Size haksızlık yapıldığı inancı performansınıza zarar veriyorsa bunun kendinize yaptığınız en büyük kötülük olduğunu unutmayın. Güvendiğiniz, tecrübeli ve size göre kıdemli yakınlarınızdan görüş almak böyle bir motivasyon kaybında sizler için faydalı olabilir. Başka bir iş arayışında olabilirsiniz ama performansınızı her zaman yüksek tutmaya çalışın.

6.      Gelir seviyenize uygun yaşayın

Gelir seviyenizin bir basamak altında yaşamak, net nakit akış oluşturacak yatırımlara sahip olmanızı ve gelir seviyenizi sürekli yükseltmenizi sağlayacaktır.

7.      Harcamalarınızı iyi yönetin

Hayata bir kez geldiğimiz için bazı şeyleri ıskalamanın telafisi olmaz. Buna karşın güzel olan her şey masraflı da değildir. Harcamalarımızı daha etkin yöneterek yaşam kalitemizden çok taviz vermeden masraflarımızı kısabiliriz.

8.      Yatırımı doğru kaynaklardan öğrenin

Aktif yatırım yapmak çok zor ve başarı oranı düşük bir tarzdır. Bunun yanında pasif şekilde yatırım yapmak hem zamandan ciddi tasarruf yapmanızı hem de hedeflerinize ulaşmayı sağlayabilir. Diğer yandan sermaye piyasaları ile ilgili paylaşılan içeriklerin büyük çoğunluğu yanıltıcıdır. Bu yüzden doğru kaynakları bulmak burada önem kazanmaktadır.

9.      Yatırımlarınızı Yönetirken Sabırlı olun

Finansal özgürlük hedefine ulaşmak için ne kadar acele ederseniz başarısızlık oranınız o kadar yüksek olacaktır. Ayakları yere sağlam basan bir strateji kurgulamak bu yüzden önemlidir.

10.   Çevrenizdeki insanları dikkatle seçin

Gerek tasarruf gerek ek iş gerekse yatırımları doğru yönetme anlamında çevrenizde sizinle aynı hedefe makul bir strateji ile bilinçli şekilde ilerleyen insanların olması işinizi kolaylaştıracaktır.

Dünyanın En Başarılı Borsa Yatırımcıları ve Tarzları

 Warren Buffett, Varlık: 111,7 Milyar Dolar

      Buffett sürdürülebilir rekabet avantajına sahip şirketleri tespit etmekte ve çoğunlukla satmamak üzerine yatırım yapmaktadır. Şirketin iyi ve dürüst bir yönetime sahip olması, ne iş yaptığını anlayabilmesi, şirketin rakiplerinin taklit edemeyeceği ürünler üretmesi, şirketin ürünlerine olan talebin büyüme potansiyeline sahip olması ve şirketin teknolojik dönüşüm riskinin olmaması Buffett’ın dikkat ettiği unsurlardan bazılarıdır. Buffett’ın çoğu yatırımı 20 yıldan uzan vade ile yapılmıştır.

       Charlie Munger, 2,4 Milyar Dolar

      Buffett’ın sağ kolu olarak ün yapmış olan Munger aynı zamanda Buffett’ın mevcut yatırım stratejisinin oluşmasında da önemli bir etkiye sahiptir. Munger kaliteli, ciddi sürdürülebilir rekabet gücüne sahip şirketleri bulmak ve uzun vadeli yatırım yapma anlayışına sahiptir. Aynı zamanda önemli bir entelektüel olan Munger, psikoloji, ekonomi ve tarih gibi çeşitli alanlardan içgörüler alarak, yatırıma çok disiplinli bir şekilde yaklaşır. Rasyonel karar vermenin, bilişsel önyargılardan kaçınmanın ve geniş bir zihinsel modele sahip olmanın önemini vurgular.

       Jim Simons, Varlık: 28,1 Milyar Dolar

Jim Simons matematiksel modellerle işlem yapan Renaissance Technologies şirketini uzun süre yönetmiştir. Bu şirkette matematikçi, fizikçi ve bilgisayar mühendislerinden oluşan yaklaşık 300 araştırmacı istihdam edilmektedir. Şirket farklı kaynaklardan çok yüksek miktarda veriyi toplamakta, sürekli geliştirmekte oldukları kompleks algoritmalar ile kısa vadeli işlemler yapmaktadır. Şirket işlem stratejilerini oldukça gizli tutmakta ve kamuoyu ile herhangi bir ayrıntı paylaşmamaktadır. Şirketin üstün getirisi ile Simons’a ün kazandıran Medallion fonu haricinde dışarıdan yatırımcıya açık iki fonu daha vardır fakat onların performansı daha düşüktür. Örnek olarak Renaissance Institutional Equities Fund 2020 yılını %22,6 kayıp ile kapamıştır. Renaissance Institutional Diversified Alpha fonu ise 2021 yılında %20,7 kayıp yaşamıştır.

 Carl Icahn, Varlık 9,2 milyar dolar

Carl Icahn, aktivist strateji ile kötü yönetilen şirketleri hedef alan ve bu şirketlerde yönetimi değiştirerek kazanç sağlamaya çalışan bir yatırımcıdır. Icahn, yeniden yapılanma veya geri dönüş potansiyeli olan düşük değerli varlıkları ve şirketleri belirlemeye odaklanmaktadır.

 George Soros, Varlık 6,7 milyar dolar

George Soros, makroekonomik yaklaşımıyla tanınan efsanevi bir spekülatördür. Genellikle para birimleri, emtialar ve finansal piyasalar üzerine büyük bahisler yaparak küresel ekonomik eğilimleri analiz etmeye ve tahmin etmeye odaklanmıştır. Sahip olduğu fon yüzün üstünde pozisyona ve oldukça çeşitlendirilmiş bir portföy yapısına sahiptir. George Soros’a ün kazandıran olay 1992’de yaşanmıştır. George Soros’un İngiltere Merkez Bankası’na karşı oynadığı kaldıraçlı piyasalarda aldığı devasa pozisyonları yüzünden İngiltere Merkez Bankası tarihinde ilk defa bir gün içerisinde 2 kez faiz arttırmak zorunda kalmıştır. Bu olaya “Kara Çarşamba” denir.

 Bill Ackman, Varlık 3,5 milyar dolar

Bill Ackman Carl Icahn’a benzer şekilde aktivist tarzıyla bilinen bir yatırımcıdır. Ackman şirketlerde büyük pozisyonlar almakta ve yönetim değişiklikleri, stratejik değişimler veya sermaye yapısı ayarlamaları gibi değişiklikler için baskı yapmaktadır. Ackman, temel analizi aktivist bir yatırım tarzıyla birleştirmektedir. Ackman’ın en önemli aktivist girişimlerinden biri Herbalife şirketine karşı alınmıştır. Ackman, Herbalife'in yasa dışı bir ponzi şeması olduğunu iddia ederek kısa pozisyon alarak (şirketin hisselerini düşmesini bekleyerek) mücadele etmiştir. Ackman ayrıca Covid 19 döneminde yüklü miktarda CDS (Kredi temerrüt takası) pozisyonu alarak önemli miktarda gelir elde etmiştir. Ayrıca Covid-19 sonrası aldığı 1,1 milyar dolarlık Netflix pozisyonunda yaşadığı 400 milyon dolarlık kayıp dikkatleri üzerine toplamıştır.

 Joel Greenblatt, Varlık 1 milyar dolar

Joel Greenblatt, "Magic Formula Investing" adlı yatırım stratejisiyle tanınan bir yatırımcı ve yazardır. Strateji, yüksek kazanç getirisi ve yatırılan sermaye getirisi yüksek olan şirketlerin belirlenmesini içerir. Greenblatt, hisse senetlerini seçmek için temel analizden faydalanmaktadır. Risk yönetimi Greenblatt’ın oldukça önem verdiği bir konudur. Yönetiminde olan Gotham Asset Management 31.03.2023 itibariyle 4,1 milyar dolar fona sahiptir. Oldukça çeşitlendirilmiş bir portföy tercih eden Greenblatt InsiderMonkey sitesi verilerine göre 1000’i aşkın farklı şirkette aynı anda pozisyona sahiptir.

David Einhorn, Varlık 350 milyon dolar

Efsanevi hedge fon yöneticisi Julian Robertson’ın hedge fonu olan Tiger Management’da çalışmış ve daha sonra kendi fonunu kurarak başarılı olmuş Tiger Cubs adını alan çok sayıda hedge fon yöneticisi bulunmaktadır. David Einhorn da Julian Robertson’ın öğrencilerinden biridir. Düşük değer biçilmiş şirketleri arar ve olası piyasa yanlış fiyatlamalarını tespit eder. Einhorn, şirketler üzerindeki derin araştırması ve kapsamlı durum tespiti ile tanınır. İlk yıllarında oldukça başarılı olsa da son yıllarda Tesla’yı açığa satması ve Sunedison yatırımı gibi birkaç yanlış hamlesi fonunun ciddi anlamda küçülmesine neden olmuştur.

Jim Chanos, Varlık 400 milyon dolar

Jim Chanos, yaptığı açığa satışlarla ün kazanmış bir hedge fon yöneticisidir. Chanos, aşırı fiyatlanmış, kötü yönetilen, hile ile durumu iyi gösterilen şirketleri tespit ederek kısa pozisyonlar alır. Chanos derinlemesine bir şekilde temel analizden faydalanarak şirketlerin mali tabloları, ticari faaliyetleri ve endüstri dinamikleri hakkında kapsamlı araştırmalar yürütür. Chanos, özellikle, çöküşünden önce hileli bir şirket olarak ifşa ettiği Enron da dahil olmak üzere çeşitli şirketlerdeki başarılı kısa pozisyonlarıyla ünlüdür. Chanos açığa satış uzmanlığıyla tanınmış olmasına rağmen, genel portföy yönetiminin bir parçası olarak uzun pozisyonlara da girmekte ve diğer yatırım stratejilerini de uygulamaktadır.

CHATGPT’NİN ŞİRKETLERİN MALİ DURUMUNU TESPİT YETENEĞİ

 ChatGPT'nin şirketlerin mali tablolarını ne derece etkin analiz edebildiğini incelediğimiz makalemiz yayınlandı.

Makale bulgularına göre, ChatGPT'den yüksek mali durum ve kârlılık skoru alan şirketler daha yüksek hisse performansına ve temettü verimine sahip olmuş. Diğer yandan mali durumu çok iyi olanların bedelli sermayeye ihtiyaç duymaması, mali durumu kötü olanların da bedelli sermaye artışı yapamaması beklenen bir durum. Temettü veriminde ChatGPT iyi bir tahminciyken, hisse performansında doğal olarak tahminlerindeki tutarlılık düşük.

Bu çalışma ChatGPT'nin şimdiden belli yeteneklere sahip olduğunu gösteriyor. Diğer yandan tabii ki bu aşamada ChatGPT'ye güvenerek yatırım yapmak hiç de mantıklı olmayacaktır. Diğer yandan yapay zekanın gelecekte borsa yatırımcılarının büyük bir rakibi olması beklenen bir durum.

Makaleye aşağıdaki linkten erişebilirsiniz:

https://dergipark.org.tr/tr/pub/ufuksbedergi/issue/78687/1285729